Montmartre

“Paryżanom ten mały raj pełen bzów i róż wydawał się kresem świata. “ 

Jean Renoir

Rue Montmartre

Wzgórze Montmartre, z imponującą bazyliką Sacré-Cœur góruje nad Paryżem, niczym naturalna warownia. Warownia, niegdyś oblegana przez bohemę artystyczną, która pod koniec XIX wieku szczególnie ukochała sobie to miejsce.

Trudno się dziwić - kiedyś wzgórze odłączone było od miasta i miało charakter typowo wiejski. Małe domki, ogrody, winnice, liczne wiatraki, wąskie, brukowane uliczki, no i artyści. To oni nadali temu miejscu tak specyficzny klimat. Bez nich, bez całej tej artystycznej cyganerii, Montmartre nie byłby tym samym miejscem.

Camille Pissarro - Boulevard Montmartre by Night, 1897

To w końcu tu żyli i tworzyli tacy artyści jak Auguste Renoir, Edgar Degas, Paul Verlaine, Max Jacob, André Derain, czy tancerka La Goulue. Stąd na artystyczną estradę wyszli Vincent van Gogh i Pablo Picasso . Tu urodził się Maurice Utrillo i tu mieszkał wraz ze swoją matką, malarką i modelką, Suzanne Valadon. Wreszcie, to nigdzie indziej, jak na Montmartre, żył i tworzył największy piewca tego małego, specyficznego świata - Henri Toulouse-Lautrec. 

I też nigdzie indziej, ale na Wzgórzu, przy ulicy Rue Ravignan pod numerem 13, mieściła się kamienica Bateau-Lavoir, w której mieszkała grupa artystów związanych z Picassem.

Rue au Lapin Agile

Oczywiście nie można zapominać o innych odsłonach okolic wzgórza Montmartre. O lokalach rozrywkowych, music-hallach, kabaretach i oczywiście licznych burdelach, bo miejsce na tego typu przybytki było idealne ze względu na swoje położenie, z dala od zgiełku centrum Paryża. Chociaż samo wzgórze zachowało do końca swój beztroski i "niewinny" nastrój.

“U stóp północnego stoku Wzgórza, na bulwarach Rochechouart i Clichy, kwitła hulanka i płatna miłość. Szczyt Wzgórza pozostał wierny sielskim rozrywkom. Bistra z tarasami, knajpki z altankami, tancbudy to spadkobiercy owych szynków i gospód, gdzie paryżanie już od XVIII wieku mieli zwyczaj w pogodne dni pociągać kwaskowate winko z miejscowych winnic.”

Jean-Paul Crespelle “Utrillo”

Po I Wojnie Światowej, większość artystów przeniosła się na drugi koniec Paryża i tym razem obrając sobie za cel wzgórze, choć już mniej sławne - Montparnasse. 

“Montparnasse wydał się miejscem o wiele mniej skomercjalizowanym od Montmartre’u, oszczędzonym przez spekulantów i promotorów nieruchomości.”

Guillaume Apollinaire

schody na Montmartre 

widok ze Wzgórza na obecny Paryż

”(…) może w niebie jest jakiś Montmartre, jakieś niebiańskie wzgórze? Dlaczego nie? Powiadają, że tam jest wiele domostw, a więc może i wiele dzielnic. Ów nadziemski Montmartre mieściłby się gdzieś na peryferiach nieba, coś niby przedmieście, niby trzeciorzędne niebo, dokąd Pan Bóg wyprawia ludzi, z którymi nie wie, co począć, a nie ma serca odesłać ich do piekła. Artystów takich jak Vincent, Henryk Rousseau, Desboutins (…). Ludzi takich, jak Agostina, Julia, Pere la Pudeur, Gruba Maria, albo takich, jak Gaston, Tremolada, Tanguy, Colette, Sara, a nawet nieszczęsna La Goulue… Modelki, midinetki, loretki. Biedne dziewczyny publiczne (…). Jeżeli takie niebo istnieje, to i tan tam pójdzie z pewnością!”

P. La Mure - "Moulin Rouge"